<span style="font-size: 20px;"><span style="font-family: Times New Roman;">AKLA GELEN SORULAR VE CEVAPLAR (-1-)<br /> <br /> </span><span style="color: rgb(128, 0, 0);"> </span><strong><span style="font-family: Times New Roman;"><span style="color: rgb(128, 0, 0);">1.Oruçlu iken banyo yapmak orucu bozar mı?</span></span></strong><span style="font-family: Times New Roman;"><br /> <br /> Oruçluyken banyo yapmak, orucu bozmaz. Sıcaklardan dolayı harareti azaltmak için ağza, burna su almak ve soğuk suyla yıkanmak, oruca zarar vermez. Fakat bu imamı azama göre ibadete ıstırap göstermek olduğu için mekruhtur. İbadette sabır gereklidir. Bu hareketle sabrı tam gösterememiş demektir. Mecbur kalınmadıkça buna başvurulmamalıdır.<br /> <br /> <span style="color: rgb(128, 0, 0);"> <strong>2. Oruçlu iken misvak, diş fırçası gibi ağız temizleyici şeyler kullanılabilinir mi?</strong></span><br /> <br /> Oruçluyken misvak kullanmanın mekruh olduğu konusunda görüşler olsa da, sahih olan görüş, bir kerahetin olmadığıdır. Üzerinde diş macunu olmayan bir fırçayla dişleri fırçalamak da misvak kullanmak hükmündedir. Ancak üzerine diş macunu konur ve az da olsa boğaza giderse, oruç bozulur ve kazası gerekir.<br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);"> 3. Kan vermek orucu bozar mı?</span></strong><br /> <br /> Oruçluyu halsiz düşürecek kadar kan aldırmak mekruhtur. Böyle bir tehlike yoksa kan aldırmakta sakınca yoktur. Mutlaka sağlık yönünden aldırması gerekiyorsa bunu iftardan sonra bırakması uygun olur. Bu söylenenler mecbur kalma durumlarındadır. Aksi takdirde ibadeti tehlikeye düşürmek iyi sayılmamıştır. <br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);">4.Vücuda merhem vb. şeyler sürmek orucu bozar mı? </span></strong><br /> <br /> Derideki gözeneklerden içeri giren merhem vb. şeyler orucu bozmaz. Çünkü bu gibi şeylerin orucu bozabilmesi için tabii yollardan içeri girmesi gerekir. Ancak vücutta derin bir yaraya sürülen ilaç içeriye ve ya dimağa kadar nüfuz ederse orucu bozar, ancak kazayı gerektirir.<br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);"> 5. Astım hastalarının kullandığı sprey, nefes açıcı ilaç, orucu bozar mı?</span></strong><br /> <br /> Nefes darlığı çeken hastaların rahat nefes almalarını sağlayan oksijenli ilaçlı suyu, spreyi sıkmak orucu bozar. Çünkü bu, yalnızca bir hava değildir. İlaçtır. Boğaza ulaşıp tükürük ile de mideye ulaşmaktadır. Sprey denen şey ise orucu bozmaz. <br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);"> 6. Göze akıtılan ilaç orucu bozar mı?<br /> </span></strong><br /> Göze ilaç damlatmak ve göze sürme çekmek orucu bozmaz. Çünkü göze damlatılan damlanın direk mide ile irtibatı bulunmamaktadır.<br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);"> 7. Burna ilaç akıtmak orucu bozar mı?</span></strong><br /> <br /> Burna ilaç akıtmak orucu bozar ve kaza gerektirir. Kefaret gerektirmez. Hasatlık mazerettir. Mazeretler de kefaret cezasını kaldırır. Burun ile mide arasında direk bir bağ vardır.<br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);"> 8. İğne olmak orucu bozar mı?</span></strong><br /> <br /> İğne yaptırmak, imamı azam dışındaki görüşlere göre orucu bozmaz. Bu sebeple hayati bir tehlike olmadıkça, iğne yaptırmayı iftardan sonraya bırakarak ihtiyatlı davranmak en uygunudur. Günümüzde iğne vurularak ilacın kan dolaşımıyla vücudun her tarafına yayıldığı tıbben kesinlik kazanmıştır. Böylece yaralara konulan ilacın beyne ve karın boşluğuna ulaşması hususunda tereddüde yer kalmamıştır. Gündüz zorunlu bir sebeple iğne vurulan bir kimsenin, orucunu kaza etmesi daha uygun olur.<br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);"> 9. Kulağa ilaç akıtmak orucu bozar mı?</span></strong><br /> <br /> Kulağa yağ damlatmak orucu bozar ve kaza gerekir. Fakat kulağa giren su orucu bozmadığı gibi, kulağa dökülen suda tercih edilen görüşe göre orucu bozmaz. Kulak kirini temizlemek için çöp sokmak da orucu bozmaz.<br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);"> 10. Kusmak orucu bozar mı?</span></strong><br /> <br /> Kendi kendine gelen kusuntu, orucu bozmaz. Fakat isteyerek, kasıtlı meydana gelen kusuntu ise, orucu bozar ve kaza gerektirir. Ağza gelip bir miktar geriye kaçan kusuntu da orucu bozar. Bu sebeple, kendi kendine gelen bir kusuntu da olsa, ağızdan geriye gitmesi muhtemel olduğundan, orucu kaza edilmesi daha uygun olur.<br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);">11. Dilinin altına konan ilaç orucu bozar mı?<br /> </span></strong><br /> Yenilmesi kast edilmeyen ve kendisinden kaçınmak mümkün olmayan bir şeyin içeriye gitmesi orucu bozmaz. Bu sebeple ilaçların tadı orucu bozmaz. Fakat ilacın kendisinin içeriye gitmesi orucu bozar. Bir şekilde mide ile direk bağlantısı olduğundan ve tükürükle yutulması mümkün olduğundan mecbur kalınmadıkça bu yola başvurulmamalıdır. Hasta için zaten oruç tutmamak da mubahtır. Mecbur kalındığında ise gününe, gün kaza edilmesi daha uygun olacaktır.<br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);"> 12. Oruçta niyet şart mıdır?</span></strong><br /> <br /> Elbette şarttır. Sadece kalben niyet edilmesi yeterli iken, niyetin dil ile de söylenerek kuvvetlendirilmesi sünnettir. Sahura oruç tutmak amacıyla kalkmak da niyet yerine geçer.<br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);">13. Az miktarda tuz yemek orucu bozar mı?</span></strong><br /> <br /> Az miktarda tuz yemek orucu bozar ve kefaret gerektirir. Çok miktarda tuz yemek ise, orucu bozar fakat yalnızca kaza gerektirir. Buradaki hikmet ise çok tuz yemek kişiye haz vermez ancak az miktarda tuz tüketmek ise kullanana haz verir ve bunu isteyerek yapar.<br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);">14. Sakız çiğnemek orucu bozar mı?</span></strong><br /> <br /> Aslında böyle bir soru abes bir konudur. Ancak insanlar bunu yine de soruyorlar. Önceden çiğnenmiş, tadı alınmış bir sakızı çiğnemek orucu bozmaz, fakat mekruhtur. Bu zanna ve başkaca değerlendirmelere de sebep olabilir.<br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);">15. Oruçlu olan bir kimse, hanımını öpebilir mi? </span></strong><br /> <br /> Oruçlu kişi şehvetle karısını öper ve nefsine hakim olamayacağını da biliyor ise ve genç ise bu fiili yapmamalıdır. Rasülüllah’tan bu meyanda hadisi şerifler rivayet edilmiştir. Kendi nefsine hakim olabileceğinden emin olan kimse yaparsa orucu bozulmaz. Bu fiil orucu zedeleme ihtimali olacağından, ramazanda oruç tutmak ise nefsi zapturapt altına almak olduğundan aslında orucun aslına da pek uygun değildir.<br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);">16. Hamile, süt emziren veya çalışan kadınlar oruçlarını yiyebilirler mi?</span></strong><br /> <br /> Hamile veya emzikli kadınlar oruç tuttukları halde kendilerine veya çocuklarına bir zararın geleceğinden endişe ederlerse hasta hükmünde olurlar ve oruçlarını bozup daha sonra kaza edebilirler. Fakat çalışan kadınlar, sırf bu sebeple oruçlarını yiyemezler.<br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);">17. Kocasının kendisine zulmedeceğini düşünen ve sırf korktuğu için bir kadın yemeğin tadına bakabilir mi?<br /> </span></strong><br /> Kocası sinirli ve huzursuzluk çıkarabilecek olan bir kadın, dil ucu ile yemeğin tadına bakabilir. Bu mekruh olmaz. Bu istisnai bir durumdur. Hanımına zulmeden bir koca ise aslında oruç tutmuyor demektir. Burada ki fetva da asıl olan mazlum olan kadının hakkını korumaktır. Yoksa zalim kocaya pay çıkarmak değildir.<br /> <br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);">18. Bir kadına kocası, farz orucu tutmasına engel olabilir mi?<br /> </span></strong><br /> Kendisine Ramazan Orucu farz olan bir kadına, kocası bu orucu tutmasına mani olamaz. Engel olmaya kalkarsa ona itaat edilmez. Çünkü Allah’a isyan olan yerde Mahlûka itaat olmaz.<br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);">19. Ramazan orucuna toptan niyet edilebilinir mi?</span></strong><br /> <br /> Ramazan orucuna toptan edilemez. Her günün orucu ayrı bir ibadet olduğu için, her güne ayrı niyet etmek gereklidir. Bu yüzden bir günün orucunda ki bozukluk, diğer günlerin orucunun sıhhatine engel olamaz. Yoksa öğle olmuş olsaydı. Bir gün oruç yiyen birisine <br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);"> 20. Oruçluyken uykuda cünüp olmak orucu bozar mı?<br /> </span></strong><br /> Uyku gaflet halidir ve kul fiilinden mesul tutulmaz bundan dolayı da bozmaz. Uyanınca banyo yapar ve oruca devam eder.<br /> <br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);">21. Cünüp olarak sabahlayan kişinin durumu nedir?<br /> </span></strong><br /> Sahur vakti bitmeden yıkanma imkanı varken, yıkanmayıp o şekilde cünüp olarak sabahlamak mekruhtur. Çünkü asıl olan cünüp vaziyette çok zaman geçirmemektir.<br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);">22. Oruca hiç niyet etmeyen kimse, iftara kadar yiyip içebilir mi?</span></strong><br /> <br /> Eğer bir kimse hasta, yolcu veya ileri derecede yaşlı ise, yiyip içebilir. Fakat böyle bir özre sahip olmadan oruca hiç niyet etmeyen bir kimsenin, akşama kadar oruçlu gibi davranması gereklidir.<br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);"> 23.Hasta olan bir kimse orucunu nasıl tutar?<br /> </span></strong><br /> Hasta olan bir kimse dilerse oruç tutmaz. Veya başladığı bir orucu bu sebepten dolayı bozabilir. İyileştikten sonra orucunu kaza eder. Eğer iyileşmeden ölürse, kendisine birşey gerekmez. Fakat kaza edecek kadar vakti olup da kaza edemeden ölürse, fidye verilmesini vasiyet etmelidir.<br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);"> 24.Ramazan orucuna ne zaman ve nasıl niyet edilmelidir? </span></strong><br /> <br /> Ramazan orucu için niyetin vakti güneşin batmasından başlar ve ertesi günün öğle vaktinden biraz öncesinde(zeval vaktinde) son bulur. Ve niyette, tutulacak orucu belirtmek, tayin etmek şart değildir. Fakat imsak vaktinden sonra niyetlenebilmek için, o ana kadar bilerek veya unutarak oruç bozan bir davranışta bulunmamış olmak şarttır. Ve oruca niyet anından değil, günün başlangıcından itibaren niyet edilmelidir.<br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);">25.Unutarak yemek_içmek orucu bozar mı?<br /> </span></strong><br /> Hayır bozmaz. Fakat kişinin oruçlu olduğunu hatırladığı gibi, yemeyi içmeyi bırakması gerekir. Yoksa oruç bozulur ve kaza gerekir.<br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);"> 26. Parfüm veya kolonya kullanmak orucu bozar mı?</span></strong><br /> <br /> Parfüm veya kolonya kullanmak ve koklamak orucu bozmaz.<br /> <br /> <strong><span style="color: rgb(128, 0, 0);"> 27.Oruçlu bir kimse diş tedavisi yaptırabilir mi?<br /> </span></strong><br /> Yaptırabilir. Fakat tedavisi sırasında kan veya kullanılan bir malzeme boğaza ulaşır veya içeriye kaçarsa, oruç bozulur. Bu nedenle en doğrusu, bu tür tedavilerin iftar sonrasına bırakılmasıdır.<br /> <br /> <span style="color: rgb(255, 0, 0);">NOT: Tüm bu soru ve cevapların istisnaları vardır. Siz yine de güvendiğiniz bir hoca efendiden fetva almayı ihmal etmeyin.</span><br /> Basri BEKTAŞ<br /> Tosya Müftüsü<br /> </span></span><br />