SEDAT AGACIKOĞLU
KASTAMONU(İHA) – Kastamonu’nun Tosya İlçesinde Ramazan sofralarının vazgeçilmezi olan keşkek fırınları yapılan tekerlemeler fırın kültürüne farklı boyut kazandırıyor.
İlçenin Şehreküstü mahallesinde 15 gün önce dualarla açılan keşkek fırını ağzı içinde bulunduğumuz günlerde yapılan tekerlemelerle devam ediyor. Mahalle muhtarı Hüseyin Yörük Anadolu’da Fırında Keşkek sürme kültürünü kısaca anlattı '' Keşkek caba diye tabir edilen çömleğin içine yarısına kadar keşkeklik buğdayla doldurulur.
Üzerine kuru soğan doğranır, biberi, tuzu konulur. Üstüne kemikli et dizilir ve buğdayı örtecek kadar su konulduktan sonra fırına koyulur. Eskiden her mahallede en az bir tane fırınlı ev bulunurdu. Fırına keşkek "vurmak" isteyen ev hanımları keşkek çömleklerini sabah saatlerinde fırına götürür, akşam saatlerinde almaya giderlerdi. Fırın ücreti para olarak ödenmez, herkes koltuğunun altına evinden iki üç parça yakacak odun alarak götürür. Fırın sahibesinin bu hizmetten dolayı kazancı ise o odunlardan artanıyla kışı çıkarmak olur.
Akşam Ramazan topunun atılmasına yarım saat kala kadınlar keşkek vurulan fırınlı komşu evin avlusunda toplanır ve konu komşu fırının açılmasını beklerden aralarında sohbet ederlerdi. Mahalle haberleri keşkek fırının ağzının açılması sırasında güncel haberleri birbirlerine anlatırlar. Keşkek cabaları fırından çıktığında bütün çevreyi nefis bir koku sarardı. Nar gibi kızarmış keşkek kokusu için "yedi bıldırın kötürümünü(yatalak hasta) ayağa kaldırır" sözü tarihi bir sözdür. Keşkek yaklaşık sekiz saatte pişer’ ‘dedi.
Yapılan dua sonrası mahalle sakinleri artık bir Ramazan geleneği haline gelen ''Hey hey koca tuz koca’ ‘tekerlemesini hep bir ağızdan söyleyerek fırından ayrıldılar.
